I. Inleiding

Religies zijn onder andere specifieke menselijke experimenten om heilige tijd en ruimte te creëren. Religies markeren de heilige dagen van een heilige kalender voor bijzondere naleving, viering of herdenking. Religies markeren ook heilige plaatsen – plaatsen om te vereren, bijeen te komen, pelgrimsplaatsen – voor een speciaal soort rituelen. Door deelname aan heilige tijd en ruimte leggen menselijke wezens hun religieuze overtuigingen in de wereld vast.

Alle religies, zelfs “nieuwe religieuze bewegingen”, vinden manieren om tijd en ruimte heilig te maken. In de internationale heilige kalender van de Scientology Kerk wordt bijvoorbeeld 11 november aangemerkt als “National Founding Day, South Africa”, de dag waarop de vestiging van de eerste Scientology kerk in Zuid-Afrika gevierd wordt, de kerk die in 1957 in Johannesburg werd gevestigd. Hoewel in Johannesburg al in 1955 lezingen over Scientology waren gegeven, markeerde de vestiging van de eerste kerk daar het begin van Scientology’s georganiseerde religieuze leven in Zuid-Afrika.

Na meer dan een decennium van groei kreeg de kerk met tegenstand van de Zuid-Afrikaanse regering te maken. Onder auspiciën van het Ministerie van Volksgezondheid werd tussen april 1969 en december 1970 een formele Onderzoekscommissie ingesteld om onderzoek te doen naar de Scientology Kerk. Bij het uitbrengen van haar rapport in 1972 deed de commissie de ongegronde aanbeveling dat Scientology in Zuid-Afrika niet wettelijk als kerk of religie erkend moest worden.

Ondanks deze aanbeveling van de commissie werd het de Scientology Kerk echter toegestaan zich te registreren als een non-profit organisatie. In de internationale kalender van Scientology markeert 16 januari de feestdag “Recognition Day Africa” (Dag van Erkenning in Afrika), ter herdenking van de dag in 1975 waarop de Scientology Kerk in Zuid-Afrika als non-profit organisatie werd erkend. De kerk verwacht echter volledige wettelijke erkenning als een bona fide religie in Zuid-Afrika, in overeenstemming met de erkenning die Scientology elders in de wereld heeft gekregen. Wanneer dat gebeurt, kan een nieuwe feestdag toegevoegd worden aan de internationale kalender van de Scientology Kerk.

Bij het creëren van heilige ruimte heeft de Scientology Kerk in de meeste van de belangrijke metropolen van het land ruimten voor verering gevestigd. In navolging van de eerste kerk in Johannesburg, werden respectievelijk in 1961 in Cape Town, in 1962 in Port Elizabeth, in 1963 in Durban en in 1968 in Pretoria Scientology kerken gevestigd. In 1981 werd in Johannesburg een andere kerk gevestigd die Johannesburg-Noord bediende. Zoals alle heilige plaatsen zijn deze kerken plaatsen voor speciale soorten religieuze activiteiten. In deze kerken bieden gewijde geestelijken een brede reeks religieuze diensten aan, met inbegrip van zondagspreken, pastorale counseling en rituelen voor huwelijken, doopplechtigheden en begrafenissen die deze plaatsen tot belangrijke centra van het religieuze leven van Scientology maken.

Scientology is een “toegepaste religieuze filosofie. Haar doel is het individu tot begrip van zichzelf en zijn leven als spiritueel wezen en in relatie met het gehele universum te brengen.” Met andere woorden: de Scientology Kerk ontwikkelt een religieuze manier van mens zijn die gerealiseerd wordt in relatie tot de heilige en bovenmenselijke dimensies van het leven.

Scientology is daarom, net als andere religies, een specifiek menselijk experiment om heilige tijd en heilige ruimte te creëren. Net als alle andere religies is Scientology echter ook een specifiek menselijk experiment om hoe mens te zijn. De kerk definieert Scientology zelf als een “toegepaste religieuze filosofie. Haar doel is het individu tot begrip van zichzelf en zijn leven als spiritueel wezen en in relatie met het gehele universum te brengen.”1 Met andere woorden: de Scientology Kerk ontwikkelt een religieuze manier van mens zijn die gerealiseerd wordt in relatie tot de heilige en bovenmenselijke dimensies van het leven.

De standaard academische definities van religie neigen zich te richten op de bovenmenselijke of heilige kenmerken van religieuze werelden. In een poging om religie te definiëren die teruggevoerd kan worden tot de 19e-eeuwse antropoloog E. B. Tylor, is religie in wezen een verbinding die boven het menselijke uitstijgt. In deze termen is religie een stelsel van overtuigingen en praktijken in relatie tot spirituele, bovennatuurlijke of bovenmenselijke wezens die boven en verder gaan dan het gewone menselijke bestaansniveau. In een andere poging om religie te definiëren die teruggevoerd kan worden tot het werk van de socioloog Emile Durkheim, is religie een stelsel van overtuigingen en praktijken, die betrekking hebben op een heilig gezichtspunt, dat een menselijke gemeenschap verenigt. Vanuit dit perspectief brengt religie een heilige betekenis en kracht in het leven door het geloven in mythes en doctrines, door rituelen en ethische normen in praktijk te brengen, door persoonlijke ervaringen en door vormen van sociale organisatie.2

De Scientology Kerk die voortkwam uit de spirituele genezingstechnieken van Dianetics die in 1950 door haar grondlegger L. Ron Hubbard waren geformuleerd, kan volgens de standaarddefinities zeker als een religie gedefinieerd worden. De academische discussies zijn echter geneigd de politieke drijfveren van ontkenning en erkenning die een rol spelen bij het definiëren van religie, te negeren. Alvorens de basiskenmerken van de Scientology religie te schetsen, is het daarom nodig hier terug te kijken op de omstreden geschiedenis van de erkenning van religie in Zuid-Afrika.

II. De Erkenning van Religie
DOWNLOAD HET WITBOEK